Rok 1987, Niżny Nowogród. Do jednej z miejscowych szkół uczęszcza troje przyjaciół: Katia (Sima Wybornowa), Olga (Waria Szablakowa) i Siergiejew (Nikita Jakowlew). Dzieci wychowywane są w duchu socjalizmu, przyuczane do stosownego życia w kolektywie i godnego reprezentowania szkoły, zuchów i narodu. Tym bardziej, że już niedługo osiągną wiek, w którym będą mogli przejść do pionierów, a do tego potrzebne są nienaganne referencje.
Dzieci robią wszystko, by wypaść jak najlepiej. Gdy więc Katia słyszy w wiadomościach informację o rozpoczętej na szeroką skalę walce z bimbrownictwem, zaczyna zastanawiać się czy nie wydać milicji swojego dziadka, który w jednym z pokojów zaczął właśnie produkcję własnego bimbru. Dziewczynka słyszy, że bimbrownik to przestępca, a za ukrywanie przestępców także czeka kara. Rozpoczyna się w niej wewnętrzna walka między pragnieniem zostania pionierką, a miłością do dziadka. Walka prowadząca do koszmarów, w których musi podjąć ostateczną decyzję.
Olga wszystko chciałaby zrobić jak najlepiej, zgodnie z wszelkimi wytycznymi. Nie wszystko jednak potrafi zrobić. Gdy pewnego dnia dzieci mają przynieść do szkoły próbkę kału, schowaną do pudełeczka, jej to się nie udaje. Niespełnienie oczekiwać nauczycielki i rozczarowanie pielęgniarki sprawiają, że czuje się źle. Wie jednak, że nie da rady tego zrobić, ucieka się więc do drobnego oszustwa.
Siergiejew tak jak koleżanki chce zostać pionierem. Wiedziony wizją bohaterskich czynów i obrony ojczyzny, pragnie pójść o krok dalej. Chce ulżyć ludziom na różne sposoby. Prowadzi więc badania nad pleśnią i rozkładem, próbując doprowadzić do odkrycia sposobu na zapewnienie nieśmiertelności. Nie chce, żeby ludzie umierali. Domowe laboratorium organizuje w słoiku swojej matki, ukrywając go pod wanną, dokładając do środka co jakiś czas nową porcję zmoczonego wcześniej jedzenia. Wszelkie marzenia o medycznej karierze legną jednak w gruzach w chwili, gdy matka odkryje małą tajemnicę syna.
Czas mija, Związek Radziecki upada, a trójka przyjaciół musi zmierzyć się z przemianami ustrojowymi. Widzimy ich już jako dorosłych ludzi. Olga (Natalia Kudriaszowa) dalej mieszka w Niżnym Nowogrodzie. Jest aktorką, nie potrafiącą poradzić sobie z własnymi uczuciami i przeżyciami z dzieciństwa, uczęszcza więc na terapię, na której wyznaje swoje najintymniejsze sekrety. Opowiada psychiatrze m.in. o pierwszych, dziecięcych fantazjach seksualnych, w których pojawiała się w przedszkolu jako bohaterka, partyzantka, która właśnie wydostała się z niemieckiej niewoli.
Siergiejew (Aleksiej Mitin) jest obecnie analitykiem politycznym, całkowicie pochłoniętym pracą, która wykańcza go od środka. Wolne chwile spędza grając w gry, nie odchodząc ani na chwilę od komputera. Wszelkie problemy przeżywa w samotności, w ciszy, mimo próśb jego dziewczyny (Swietłana Smirnowa-Marcinkiewicz), cierpiącej razem z nim, współodczuwającej pogłębiającą się depresję, która sięga ich obojga.
Pozornie najlepiej w dorosłym życiu radzi sobie Katia (Daria Moroz). Pracuje w korporacji, znajduje czas na zabawę i odpoczynek, jednak brakuje jej miłości. Mężczyzna, którego pokochała, nie może jej zapewnić odpowiedniej dawki uczucia, związku ani namiastki rodziny. Jedynymi bliskimi jej ludźmi są przyjaciele z dzieciństwa, z którymi jednak nie udaje się spotkać. Pozostają telefony.
W życiu dawnych pionierów musi nastąpić gwałtowna zmiana, która po wielu latach przewartościuje ich życia. Na to jednak może być za późno.
Natalia Kudriaszowa w „Pionierach marzycielach” tworzy poruszający obraz życia współczesnych Rosjan w wieku 30-40 lat. Ludzi, którzy lata dzieciństwa spędzili w Związku Radzieckim, przepojeni wizjami o socjalizmie, bohaterstwie, nauczani jak żyć w duchu leninizmu, z przeświadczeniem, że największą wartością jest partia, a wcześniej organizacja pionierów i zuchów, do których przynależeli. Moment dorastania, gdy dziecko zmieniająca się w nastolatka potrzebuje najbardziej pewnego gruntu, przypadł u nich na czas przemiany ustrojowej, upadku ZSRR i powstania nowego państwa, na innych zasadach, z błyskawicznie zmieniającymi się wartościami i światem. Dorastanie w tych czasach musiało odpowiednio zaowocować.
Bohaterowie filmu Kudriaszowej przechodzą kryzys wieku średniego. Chociaż są wykształceni, mają pracę i nie najgorsze życie, trawi ich przeświadczenie, że coś jest nie tak. Życie im umknęło, dziecięce marzenia wciąż nie zostały spełnione. Czują się wewnętrznie oszukani przez świat i samych siebie. Nowa Rosja zapewniła im wszystko, czego potrzebowali, lecz czasy przemiany, gdy kształtowały się ich osobowości, mocno odcisnęły swoje piętno. Upadający kraj, odradzający się w inny sposób, nie zadbał o młode umysły tak, jak należy. Rzeczywistość, w której byli wychowywani, legła w gruzach praktycznie z dnia na dzień, a czerwone chustki, symbol pionierów, uleciał gdzieś w przestworza, dopiero co otrzymany, a już utracony na zawsze.
W życiu każdego z nich musi wydarzyć się coś, co wskaże im właściwą drogę, w końcu odpowiednią i pewną. Wydaje się jednak, że jest na to za późno, a kraj, w którym przyszło żyć im, ludziom z przełomu, niewiele może zaoferować. Olga dalej próbuje swoich sił w aktorstwie, starając się przełożyć wyniszczające ją emocje na filmowe tworzywo. Aspołeczny, introwertyczny Siergiejew zrozumie, że może pomagać ludziom przezwyciężyć śmierć w inny, niekoniecznie medyczny sposób, gdy w drodze z Moskwy do Nowogrodu zostanie zatrzymany przez spanikowaną kobietę, proszącą o pomoc tonącemu człowiekowi. Katia z kolei swoje pragnienie posiadania rodziny zrealizuje w najmniej oczekiwany sposób, na jednym z moskiewskich placów, podczas jednego z licznych zamachów, które uderzyły w Rosję w początkach obecnego wieku.
„Pionierzy marzyciele” to próba poradzenia sobie z przeszłością, głos jednego z pierwszych pokoleń, które może zrobić wszystko, tak naprawdę mogąc zrobić niewiele. Marzenia o staniu się Pionierami-Bohaterami, z niemal mitycznej krainy jak przedstawiany był Związek Radziecki, zostały pogrzebane na gruzach starego świata. Nowy, lepszy świat przyniósł już tylko rozczarowanie codziennością.
Tytuł: Pionierzy marzyciele
Tytuł oryginału: Пионеры-герои
Reżyseria: Natalia Kudriaszowa
Scenariusz: Natalia Kudriaszowa
Kraj produkcji: Rosja
Rok produkcji: 2015
Kadry pochodzą z filmu:
- "Pionierzy marzyciele", Natalia Kudriaszowa, Rosja 2015
